Carry Trade คือ: เจาะลึกกลยุทธ์ทำกำไรจากส่วนต่างดอกเบี้ยในตลาด Forex ที่นักลงทุนไทยควรรู้

Carry Trade คืออะไร?

ในโลกของการลงทุนที่ต้องการผลตอบแทนอย่างต่อเนื่อง หนึ่งในกลยุทธ์ที่นักลงทุนในตลาดการเงินระดับโลกให้ความสนใจมาอย่างยาวนานก็คือ “Carry Trade” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “กลยุทธ์แครี่เทรด” ซึ่งเป็นวิธีการทำกำไรจากการใช้ประโยชน์จากความแตกต่างของอัตราดอกเบี้ยระหว่างสองสกุลเงิน กลยุทธ์นี้ไม่ได้เน้นการเก็งกำไรจากความผันผวนของราคาเพียงอย่างเดียว แต่อาศัยผลตอบแทนจาก “ค่าสวอป” หรือ “ดอกเบี้ยข้ามคืน” ที่เกิดขึ้นเมื่อนักลงทุนถือสถานะในสกุลเงินที่ให้ดอกเบี้ยสูงในขณะที่ขายสกุลเงินที่มีต้นทุนดอกเบี้ยต่ำ

แนวคิดพื้นฐานของ Carry Trade คล้ายกับการเป็น “ธนาคารย่อส่วน” นั่นคือ กู้เงินในสกุลเงินที่มีอัตราดอกเบี้ยต่ำ แล้วนำเงินนั้นไปให้กู้หรือลงทุนในสกุลเงินที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่า โดยกำไรจะมาจากการรับดอกเบี้ยส่วนต่างทุกวัน กลยุทธ์นี้มักได้รับความนิยมในช่วงที่ตลาดมีเสถียรภาพ ความผันผวนต่ำ และเมื่อมีช่องว่างของอัตราดอกเบี้ยระหว่างประเทศอย่างชัดเจน เช่น ในช่วงที่ธนาคารกลางหนึ่งรักษานโยบายดอกเบี้ยต่ำ ในขณะที่อีกประเทศหนึ่งปรับขึ้นดอกเบี้ยเพื่อควบคุมเงินเฟ้อ ทำให้เกิดโอกาสในการทำผลกำไรอย่างมีนัยสำคัญ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) เองก็เคยกล่าวถึงกลยุทธ์นี้ว่าเป็นหนึ่งในแนวทางที่น่าสนใจสำหรับผู้ลงทุนที่ต้องการแสวงหาผลตอบแทนจากตลาดอัตราแลกเปลี่ยน

Carry Trade ทำงานอย่างไร? เจาะลึกกลไกเบื้องหลัง

การดำเนินการตามกลยุทธ์แครี่เทรดอาจดูซับซ้อนในครั้งแรก แต่เมื่อเข้าใจกลไกพื้นฐานแล้ว จะเห็นว่ากระบวนการมีลำดับชัดเจนและสามารถทำได้อย่างเป็นระบบ นักลงทุนที่ต้องการใช้กลยุทธ์นี้จะต้องเข้าใจขั้นตอนหลัก ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกู้ยืม การลงทุน และการจัดการผลตอบแทนในระยะยาว

1. เลือกคู่สกุลเงินที่มีส่วนต่างดอกเบี้ยชัดเจน: นักลงทุนจะวิเคราะห์คู่สกุลเงินที่มีอัตราดอกเบี้ยนโยบายแตกต่างกันมาก เช่น สกุลเงินของประเทศที่มีเศรษฐกิจชะลอตัวและใช้ดอกเบี้ยต่ำ กับประเทศที่เศรษฐกิจร้อนแรงและต้องขึ้นดอกเบี้ย สกุลเงินที่ใช้กู้ยืม (Funding Currency) มักเป็นสกุลเงินที่มีต้นทุนต่ำ เช่น เยนญี่ปุ่น (JPY) หรือดอลลาร์สวิส (CHF) ในขณะที่สกุลเงินเป้าหมาย (Target Currency) มักเป็น AUD, NZD หรือสกุลเงินตลาดเกิดใหม่
2. ขายสกุลเงินดอกเบี้ยต่ำ: การ “ขาย” สกุลเงินที่มีอัตราดอกเบี้ยต่ำในตลาด Forex ถือเป็นการเปิดสถานะ Short ซึ่งเทียบเท่ากับการกู้ยืมสกุลเงินนั้นในราคาปัจจุบัน โดยต้นทุนดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายจะต่ำมาก หรือแม้แต่เป็นลบในบางกรณี
3. นำเงินไปซื้อสกุลเงินดอกเบี้ยสูง: เงินที่ได้จากการขายสกุลเงินดอกเบี้ยต่ำจะถูกนำไป “ซื้อ” สกุลเงินที่ให้ผลตอบแทนสูง ซึ่งก็คือการเปิดสถานะ Long และเมื่อนักลงทุนถือครองสกุลเงินนี้ข้ามคืน โบรกเกอร์จะคำนวณและจ่าย “ค่าสวอป” ให้ตามอัตราดอกเบี้ยที่สูงกว่า
4. สะสมผลตอบแทนจากดอกเบี้ยส่วนต่าง: ทุกคืนที่นักลงทุนยังคงถือสถานะอยู่ ระบบจะทำการคำนวณส่วนต่างของอัตราดอกเบี้ยและหักหรือจ่ายเงินเข้าบัญชี ซึ่งหากโครงสร้างของคู่สกุลเงินเอื้อต่อการได้รับค่าสวอปบวก นักลงทุนก็จะได้รับรายได้แบบพาสซีฟทุกวัน
5. ปิดสถานะเมื่อถึงเวลาเหมาะสม: เมื่อนักลงทุนตัดสินใจปิดสถานะ ไม่ว่าจะจากเป้าหมายกำไร หรือเพราะเห็นสัญญาณความเสี่ยง ระบบจะทำการกลับรายการ โดยแปลงสกุลเงินเป้าหมายกลับเป็นสกุลเงินต้นทาง และผลลัพธ์สุดท้ายจะประกอบด้วยทั้งกำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยน รวมถึงรายได้จากดอกเบี้ยที่สะสมมา

ตัวอย่างที่เห็นชัดคือการขาย JPY แล้วซื้อ AUD หากในช่วงเวลานั้น อัตราดอกเบี้ยของออสเตรเลียอยู่ที่ 4% ในขณะที่ญี่ปุ่นอยู่ที่ -0.1% นักลงทุนอาจได้รับค่าสวอปประมาณ 3.8–4.0% ต่อปี (ขึ้นอยู่กับโบรกเกอร์) หากอัตราแลกเปลี่ยนไม่ผันผวนมาก หรือ AUD กลับมาแข็งค่าขึ้น ผลตอบแทนก็จะยิ่งเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

ความเสี่ยงและความท้าทายหลักของ Carry Trade

แม้จะมีศักยภาพในการสร้างรายได้แบบต่อเนื่อง แต่แครี่เทรดก็ไม่ใช่กลยุทธ์ที่ไร้ความเสี่ยง โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว นักลงทุนหลายรายเคยขาดทุนหนักเพราะไม่ได้ประเมินความเสี่ยงที่แท้จริงของกลยุทธ์นี้อย่างรอบด้าน

• ความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน: นี่คือความเสี่ยงที่ใหญ่ที่สุดและอาจทำลายกำไรทั้งหมดได้ในพริบตา หากสกุลเงินที่นักลงทุน “ซื้อ” หรือ “ลงทุน” อยู่อ่อนค่าลงอย่างรุนแรงเมื่อเทียบกับสกุลเงินที่ “ขาย” หรือ “กู้ยืม” ตัวอย่างเช่น การลงทุนใน AUD พร้อมกับกู้ยืม JPY อาจให้ค่าสวอปดี แต่หาก AUD/JPY ดิ่งลง 5–10% จากวิกฤตหรือการเปลี่ยนแปลงนโยบายการเงิน การขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนอาจมากกว่าดอกเบี้ยที่ได้รับทั้งปี
• ความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ย: นโยบายการเงินของธนาคารกลางมีบทบาทสำคัญโดยตรง หากธนาคารกลางประเทศที่ให้ดอกเบี้ยสูงเริ่มลดดอกเบี้ย หรือประเทศที่ให้ดอกเบี้ยต่ำเริ่มขึ้นดอกเบี้ย ส่วนต่างของดอกเบี้ยจะแคบลง หรือแม้แต่กลับด้าน ทำให้กลยุทธ์นี้สูญเสียแรงจูงใจทันที เช่น กรณีธนาคารแห่งประเทศไทย (BOT) หรือธนาคารกลางสหรัฐ (Fed) ที่การประกาศนโยบายแต่ละครั้งสามารถส่งผลต่อกระแสเงินทุนในตลาดได้ทันที
• ความเสี่ยงด้านสภาพคล่อง: ในช่วงที่เกิดความตื่นตระหนกหรือวิกฤตการเงิน นักลงทุนมักเร่งถอนเงินออกจากสินทรัพย์เสี่ยง ทำให้ตลาดฟอเร็กซ์ขาดสภาพคล่อง การปิดสถานะอาจต้องทำในราคาที่เลวร้าย หรือไม่สามารถปิดได้ทันเวลา ทำให้ขาดทุนเพิ่มขึ้น
• ความเสี่ยงจากเหตุการณ์ไม่คาดฝัน: วิกฤตการเมือง ภัยธรรมชาติ หรือสงครามสามารถกระตุ้นให้เกิด “Risk-off sentiment” นักลงทุนจะรีบหนีไปยังสกุลเงินปลอดภัยอย่างเยนญี่ปุ่นหรือดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งมักส่งผลให้สกุลเงินที่เคยให้ผลตอบแทนสูงกลับมาอ่อนค่าอย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้ใช้กลยุทธ์แครี่เทรดต้องเผชิญกับการขาดทุนสองทาง

ศักยภาพและโอกาสในการทำกำไรของ Carry Trade

ถึงจะมีความเสี่ยง แต่แครี่เทรดก็ยังคงเป็นกลยุทธ์ที่น่าสนใจสำหรับนักลงทุนที่มีความรู้ วินัย และสามารถจัดการความเสี่ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดมีสภาวะเอื้อต่อการลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยง

• รายได้จากดอกเบี้ยส่วนต่างอย่างต่อเนื่อง: หัวใจหลักของกลยุทธ์นี้คือการได้รับ “ค่าสวอป” ทุกวันที่ถือสถานะข้ามคืน หากนักลงทุนเลือกคู่สกุลเงินที่ให้ค่าสวอปบวกอย่างสม่ำเสมอ รายได้ก้อนนี้จะสะสมเป็นเงินก้อนใหญ่ในระยะยาว โดยไม่ต้องเปิดปิดสถานะบ่อยครั้ง
• โอกาสจากแนวโน้มอัตราแลกเปลี่ยน: หากสกุลเงินเป้าหมายไม่เพียงแต่ให้ดอกเบี้ยสูง แต่ยังมีแนวโน้มแข็งค่าขึ้นจากปัจจัยพื้นฐาน เช่น การเติบโตทางเศรษฐกิจหรือการเกินดุลบัญชีเดินสะพัด นักลงทุนจะได้รับทั้งกำไรจากดอกเบี้ยและกำไรจากส่วนต่างราคา ทำให้ผลตอบแทนรวมสูงขึ้นอย่างมาก
• เป็นเครื่องมือกระจายความเสี่ยง: สำหรับนักลงทุนที่มีพอร์ตการลงทุนในหุ้นหรือพันธบัตรในประเทศ แครี่เทรดสามารถเป็นทางเลือกในการกระจายความเสี่ยงไปยังสินทรัพย์ต่างประเทศ โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดทุนในประเทศผันผวนสูง
• ให้ผลดีในช่วงตลาดนิ่งและเสถียร: กลยุทธ์นี้จะทำงานได้ดีที่สุดเมื่อตลาดโลกมีความสงบ ความผันผวนต่ำ และนักลงทุนมีความเชื่อมั่นในเศรษฐกิจโลก (Risk-on sentiment) เช่น ช่วงฟื้นตัวหลังวิกฤต หรือช่วงที่ธนาคารกลางยังไม่เร่งขึ้นดอกเบี้ย

ความสำเร็จของแครี่เทรดจึงไม่ได้ขึ้นอยู่กับแค่ส่วนต่างดอกเบี้ยเท่านั้น แต่ต้องอาศัยการวิเคราะห์แนวโน้มเศรษฐกิจมหภาค อัตราแลกเปลี่ยน และพฤติกรรมของนักลงทุนทั่วโลกอย่างรอบด้าน

กรณีศึกษาคลาสสิก: Yen Carry Trade (เยน แครี่เทรด)

หนึ่งในตัวอย่างที่โด่งดังที่สุดของแครี่เทรดคือ “Yen Carry Trade” ที่เคยคร่าครึกในช่วงทศวรรษ 2000 สาเหตุหลักคือญี่ปุ่นใช้นโยบายดอกเบี้ยต่ำมานานหลายทศวรรษ เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจที่เผชิญกับภาวะเงินฝืด ทำให้เยนญี่ปุ่นกลายเป็นสกุลเงินที่เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการกู้ยืม

นักลงทุนทั่วโลกจะกู้ยืมเงินเยนในต้นทุนต่ำ หรือแม้แต่ติดลบ แล้วนำไปซื้อสกุลเงินที่ให้ผลตอบแทนสูง เช่น ดอลลาร์ออสเตรเลีย (AUD) ดอลลาร์นิวซีแลนด์ (NZD) หรือสกุลเงินตลาดเกิดใหม่บางประเทศ ซึ่งในช่วงเวลานั้นให้ดอกเบี้ยสูงถึง 5–7% ในขณะที่ญี่ปุ่นอยู่ที่ 0% หรือติดลบ ส่งผลให้เกิดส่วนต่างดอกเบี้ยที่น่าสนใจ

กลยุทธ์นี้ให้ผลตอบแทนดีในช่วงที่เศรษฐกิจโลกขยายตัวอย่างมั่นคง แต่ล้มเหลวอย่างรุนแรงในช่วงวิกฤตการเงินโลกปี 2008 เมื่อความตื่นตระหนกเกิดขึ้น นักลงทุนเริ่มขายสินทรัพย์เสี่ยงทั้งหมด และรีบซื้อเยนกลับคืนมาในฐานะ “สกุลเงินปลอดภัย” ทำให้เยนแข็งค่าขึ้นอย่างรวดเร็ว ผู้ที่ลงทุนใน AUD/JPY หรือ NZD/JPY จึงขาดทุนหนักทั้งจากอัตราแลกเปลี่ยนและดอกเบี้ยที่ได้มา

กรณีนี้แสดงให้เห็นว่า แม้แครี่เทรดจะให้ผลตอบแทนดึงดูดใจ แต่ความเสี่ยงจากความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยนสามารถกลับด้านสถานการณ์ได้ในชั่วข้ามคืน

Carry Trade กับนักลงทุนไทย: ความสำคัญและข้อควรพิจารณาในบริบทท้องถิ่น

สำหรับนักลงทุนชาวไทย การเข้าถึงกลยุทธ์แครี่เทรดเป็นไปได้ผ่านหลายช่องทาง เช่น การซื้อขายฟอเร็กซ์ผ่านโบรกเกอร์ต่างประเทศ หรือการลงทุนในกองทุนรวมที่เน้นสินทรัพย์ต่างประเทศที่อาจใช้กลยุทธ์นี้ในพอร์ต อย่างไรก็ตาม การลงทุนประเภทนี้ต้องพิจารณาบริบทของประเทศไทยและสกุลเงินบาท (THB) อย่างรอบคอบ

บทบาทของเงินบาท (THB) ใน Carry Trade

เงินบาทสามารถมีบทบาทได้ทั้งในด้านการกู้ยืมและการลงทุน ขึ้นอยู่กับนโยบายดอกเบี้ยของธนาคารแห่งประเทศไทย (BOT) และสภาวะเศรษฐกิจโลก

• เงินบาทเป็นสกุลเงินที่กู้ยืม (Funding Currency): หาก BOT รักษานโยบายดอกเบี้ยต่ำกว่าประเทศคู่ค้าสำคัญ เงินบาทอาจกลายเป็นสกุลเงินที่นักลงทุนต่างชาติใช้กู้ยืมเพื่อไปลงทุนในสกุลเงินที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่า ส่งผลให้เงินบาทมีแนวโน้มอ่อนค่าลงจากแรงขาย
• เงินบาทเป็นสกุลเงินที่ลงทุน (Target Currency): ในทางกลับกัน หาก BOT ขึ้นอัตราดอกเบี้ยเพื่อรับมือกับเงินเฟ้อ หรือเศรษฐกิจไทยเติบโตแข็งแกร่งกว่าประเทศอื่น เงินบาทอาจกลายเป็นเป้าหมายของนักลงทุนที่ต้องการแสวงหาผลตอบแทนจากดอกเบี้ย ทำให้เงินบาทมีแนวโน้มแข็งค่าขึ้นจากแรงซื้อ

ดังนั้น นักลงทุนไทยควรติดตามประกาศนโยบายการเงินของ BOT อย่างใกล้ชิด เพราะการตัดสินใจแต่ละครั้งไม่เพียงส่งผลต่ออัตราดอกเบี้ย แต่ยังมีผลต่อแนวโน้มของเงินบาทและโอกาสในการทำแครี่เทรดที่เกี่ยวข้องกับสกุลเงินไทย

ข้อควรระวังสำหรับนักลงทุนไทย

• กฎระเบียบและภาษี: การซื้อขายฟอเร็กซ์ในประเทศไทยยังไม่มีกรอบกฎหมายที่รองรับโดยตรง นักลงทุนส่วนใหญ่จึงต้องใช้บริการโบรกเกอร์ต่างประเทศ ซึ่งอาจมีความเสี่ยงด้านความปลอดภัยของเงินทุนและปัญหาการบังคับใช้กฎหมาย รวมถึงการเสียภาษีจากกำไรที่ได้รับ ซึ่งอาจต้องแจ้งในภาระภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
• ความผันผวนของเงินบาท: แม้เงินบาทจะดูมีเสถียรภาพ แต่ก็ยังได้รับผลกระทบจากปัจจัยภายนอก เช่น ราคาน้ำมันโลก การเมืองในประเทศ หรือการไหลเข้า-ออกของเงินทุนต่างชาติ ซึ่งอาจส่งผลต่อผลลัพธ์ของกลยุทธ์นี้
• การเข้าถึงข้อมูล: นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลเศรษฐกิจทั้งในประเทศและต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มอัตราดอกเบี้ยและอัตราแลกเปลี่ยนอย่างแม่นยำ

กลยุทธ์การบริหารความเสี่ยงสำหรับ Carry Trade ของนักลงทุนไทย

การบริหารความเสี่ยงคือหัวใจของความสำเร็จในแครี่เทรด โดยเฉพาะนักลงทุนไทยที่ต้องเผชิญกับทั้งปัจจัยภายในและภายนอก

• ตั้งจุดตัดขาดทุนและจุดทำกำไร: การกำหนดระดับ Stop Loss และ Take Profit ล่วงหน้าจะช่วยควบคุมอารมณ์และป้องกันการขาดทุนรุนแรง รวมถึงช่วยให้ได้กำไรตามเป้าหมาย
• กระจายความเสี่ยง: ไม่ควรลงทุนทั้งหมดในคู่สกุลเงินเดียว ควรเลือกคู่สกุลเงินที่มีความสัมพันธ์ต่ำเพื่อป้องกันผลกระทบจากเหตุการณ์เฉพาะที่ส่งผลต่อประเทศใดประเทศหนึ่ง
• ติดตามข่าวเศรษฐกิจอย่างสม่ำเสมอ: ต้องเฝ้าติดตามประกาศดอกเบี้ยจากธนาคารกลางชั้นนำ เช่น BOT, Fed, ECB และ BOJ รวมถึงตัวเลขเศรษฐกิจสำคัญ เช่น เงินเฟ้อ การจ้างงาน และ GDP
• ใช้ขนาดการลงทุนที่เหมาะสม: ควรลงทุนด้วยเงินที่ยอมรับความเสี่ยงได้ และเริ่มจากขนาดเล็กก่อน เพื่อเรียนรู้และปรับตัว
• พิจารณาการป้องกันความเสี่ยง (Hedging): สำหรับผู้ที่มีความเข้าใจลึก อาจใช้เครื่องมือเช่น ออปชันหรือฟิวเจอร์สเพื่อลดความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน แม้จะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม
• ประเมินสภาวะตลาดก่อนลงทุน: ควรหลีกเลี่ยงการใช้แครี่เทรดในช่วงที่ตลาดมีความไม่แน่นอนสูง เช่น ช่วงเลือกตั้ง วิกฤตการเงิน หรือเมื่อมีสัญญาณว่าธนาคารกลางจะเปลี่ยนนโยบาย

นอกจากนี้ นักลงทุนไทยอาจพิจารณาลงทุนในกองทุนรวมที่มีการใช้กลยุทธ์แครี่เทรดโดยผู้จัดการกองทุนมืออาชีพ เพื่อให้ได้รับผลตอบแทนโดยไม่ต้องบริหารจัดการเองทุกวัน

สรุป: อนาคตของ Carry Trade และการตัดสินใจอย่างชาญฉลาด

แครี่เทรดยังคงเป็นกลยุทธ์ที่น่าสนใจ แต่ต้องใช้ความระมัดระวังสูง ผลตอบแทนที่ได้อาจดูน่าดึงดูด แต่ก็มาพร้อมความเสี่ยงที่อาจทำให้สูญเสียเงินลงทุนได้ทั้งก้อน นักลงทุนไทยควรเข้าใจกลไก ศึกษาข้อมูล และบริหารความเสี่ยงอย่างเคร่งครัด

ในอนาคต ทิศทางของแครี่เทรดจะขึ้นอยู่กับนโยบายการเงินทั่วโลก หากธนาคารกลางหลายแห่งเริ่มปรับดอกเบี้ยใกล้กัน ส่วนต่างจะแคบลง และโอกาสในการทำกำไรก็จะลดลง แต่หากยังมีประเทศที่รักษานโยบายดอกเบี้ยต่ำไว้ ในขณะที่อีกหลายประเทศยังคงให้ดอกเบี้ยสูง กลยุทธ์นี้ก็จะยังคงมีชีวิตอยู่

การลงทุนในแครี่เทรดไม่ใช่สำหรับทุกคน ต้องใช้ความรู้ วินัย และความสามารถในการรับความเสี่ยง นักลงทุนควรประเมินตนเอง ศึกษาข้อมูลจากแหล่งที่น่าเชื่อถือ และพิจารณาขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญก่อนตัดสินใจทุกครั้ง